Dzisiaj, 24 marca przypada Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. W tym dniu celebrujemy pamięć o tych, którzy pomimo ogromnego ryzyka czy nawet ceny życia pomagali Polakom żydowskiego pochodzenia w czasie II wojny światowej.

Niektórzy z nich zostali odznaczeni przyznawanym przez Państwo Izrael tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Dotychczas tytuł Sprawiedliwego otrzymało ponad 27 tysięcy osób z 51 krajów, w tym blisko siedem tysięcy Polaków.

Wśród osób odznaczonych jest kielczanka, Mariannia Sowiar-Chodnikiewicz. Marianna Sowiar urodziła się w 1918 r. Przed wojną przeszła w ZHP szkolenie przygotowujące harcerki do udziału w wojnie. Już w 1941 r. zaczęła pomagać Żydom z kieleckiego getta. W listopadzie 1942 r. została aresztowana. Po brutalnym śledztwie trafiła do Auschwitz. Udało się jej przeżyć pobyt w obozie. 21 czerwca 1989 r. przyznano jej medal oraz tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Podczas oficjalnych uroczystości w Izraelu towarzyszyła jej Chana Kampel voto Shlomi, której Marianna pomagała w czasie pobytu w obozie.

Medal i inne pamiątki po Mariannie Sowiar-Chodnikiewicz można obejrzeć w naszym Muzeum na wystawie czasowej „Kielce-Keltz. Historia społeczności żydowskiej”, która jest dostępna dla zwiedzających do 4 czerwca 2023 r.

Ilustracje

1. Na zdjęciu od lewej: Tadeusz Domański, Chana Szlomi, Jadwiga Król, Marianna Sowiar-Chodnikiewicz,1945 r. W czasie pobytu w obozie Marianna Sowiar-Chodnikiewicz i Chany Shlomi zaprzyjaźniły się. Marianna ukrywała prawdziwą tożsamość Chany podając ją za swoją szkolną koleżankę jeszcze z czasów przedwojennych.

2. Awers medalu Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.